Recht op loondoorbetaling in de coronacrisis

Met de inwerkingtreding van de Wet arbeidsmarkt in balans per 1 januari 2020 is het credo ‘geen arbeid, geen loon’ gewijzigd in ‘geen arbeid, wel loon tenzij …’. Dit betekent dat een werknemer sinds 1 januari 2020 in beginsel recht heeft op loondoorbetaling indien de bedongen werkzaamheden niet worden verricht, tenzij het niet verrichten van de werkzaamheden voor rekening en risico van de werknemer behoort te komen. De bewijslast is met de wijziging van artikel 7:628 BW verschoven naar de werkgever. Tijdens de huidige coronacrisis zijn er al verschillende procedures gevoerd tussen werknemers en werkgevers over de vraag of werknemers recht hebben op loondoorbetaling wanneer de werknemer als gevolg van overheidsmaatregelen de werkzaamheden niet kan uitvoeren. Deze vraag speelde ook in een kortgedingprocedure bij de kantonrechter in Rotterdam (ECLI:NL:RBROT:2020:9951).

Standpunt werkneemster

De werkneemster in deze procedure werkt in de bediening van de horecagelegenheid van de werkgever. De werkgever heeft sinds 1 april 2020 geen loon betaald aan de werkneemster. In de procedure vorderde de werkneemster betaling van het achterstallige loon vanaf 1 april tot de datum van de uitspraak, te vermeerderen met de wettelijke verhoging van 50% en wettelijke rente. De werkneemster stelt zich hierbij op het standpunt dat zij recht heeft op loondoorbetaling, omdat het risico van het niet verrichten van werkzaamheden tijdens de coronacrisis voor rekening van de werkgever zou moeten komen. Dat sprake zou zijn van een tijdelijke stop van het dienstverband, hetgeen de werkgever betoogt , is volgens de werkneemster onjuist. Daarnaast zou zij beschikbaar zijn geweest voor het verrichten van haar werkzaamheden in de maanden april tot en met juli.

Standpunt werkgever

Het restaurant van de werkgever is als gevolg van de overheidsmaatregelen gesloten. Alleen het afhaalgedeelte van het restaurant was nog open. De werkgever stelde zich op het standpunt dat hij de werkneemster meerdere malen heeft verzocht om in het afhaalgedeelte te komen helpen. De werkneemster zou alleen weer willen komen werken als het restaurantgedeelte weer open was. De werkgever stelt dat de werkneemster werk heeft geweigerd en dat zij in de periode vanaf 20 maart tot 3 augustus uitsluitend in mei 2020 40,44 uur heeft gewerkt. Het verzoek om ander werk te verrichten is in deze gegeven situatie een redelijk verzoek geweest, mede omdat de werkzaamheden in het afhaalgedeelte niet zo veel anders zijn dan de werkzaamheden in het restaurant. Volgens de werkgever mocht er van werknemers meer flexibiliteit worden verwacht nu bedrijven het in de coronacrisis moeilijk hebben. De werkneemster had op grond van goed werknemerschap het aangeboden werk niet mogen weigeren, zodat de werkgever niet gehouden zou zijn tot loondoorbetaling, aldus de werkgever.

Overwegingen kantonrechter

De kantonrechter stelt vast dat de werkneemster heeft erkend in de periode van 20 maart tot 3 augustus slechts 40,55 uur te hebben gewerkt. De vraag die voorligt is of de werkneemster desondanks recht heeft op salarisbetaling voor de gehele periode. In beginsel komt de sluiting van de horeca als gevolg van de overheidsmaatregelen voor rekening en risico van de werkgever. De werkgever dient het salaris in beginsel dan ook door te betalen aan werknemers als zij als gevolg daarvan niet kunnen werken.

Dat de werkneemster haar normale werkzaamheden in de bediening niet kon verrichten, staat vast. Ter vervanging van deze werkzaamheden is werkneemster verzocht andere werkzaamheden te verrichten in het afhaalgedeelte. Zij kon bestellingen aannemen en helpen bij het inpakken van de bestellingen. Werkneemster heeft dit geweigerd. De werkneemster heeft zich nog verweerd door te stellen dat zij niet kon komen werken, omdat zij geen oppas had voor haar zoontje van zeven. Dit standpunt kan de werkneemster niet baten, omdat de werkgever heeft aangeboden dat de werkneemster haar zoon mee zou mogen nemen naar het restaurant. De kantonrechter is van oordeel dat in het licht van de bijzondere omstandigheden rond de coronacrisis de opgedragen werkzaamheden redelijk zijn. De werkgever mocht van de werkneemster verwachten dat zij die werkzaamheden zou verrichten, zeker nu de werkgever coulant is geweest en het geen probleem vond als zij haar zoon mee zou nemen.

Gelet op het voorgaande overweegt de kantonrechter dan ook dat het niet verrichten van werkzaamheden in de periode van 20 maart tot 3 augustus in redelijkheid voor rekening van de werkneemster behoort te komen. De werkgever is uitsluitend gehouden het loon te betalen voor de uren die de werkneemster wel heeft gewerkt. Zij heeft aldus recht op loon voor de 40,55 gewerkte uren in mei 2020.

Vanaf 3 augustus 2020 heeft de werkneemster weer werkzaamheden verricht. Zij heeft zich per 10 en 22 augustus 2020 ziekgemeld. In oktober 2020 is de werkneemster zelfs opgenomen geweest in het ziekenhuis in verband met een maagbacterie. Over de periode dat de werkneemster ziek is, heeft zij recht op loondoorbetaling conform de geldende CAO-regels. Zodra zij weer beter is gemeld, heeft zij slechts recht op loon voor zover zij bereid is haar normale werkzaamheden te verrichten, dan wel werkzaamheden die in redelijkheid aan haar opgedragen kunnen worden.

Loondoorbetaling in de praktijk

Voornoemde uitspraak van de kantonrechter is een voorbeeld waarin het risico van het niet verrichten van werkzaamheden voor rekening van de werknemer komt. Is een werkgever wegens de coronamaatregelen gesloten en kan de werkgever tijdelijk geen andere werkzaamheden opdragen, dan ligt het risico van het niet verrichten van werkzaamheden bij de werkgever. In dat geval heeft de werknemer ook tijdens de coronacrisis recht op loondoorbetaling alsof hij zijn werkzaamheden wel heeft verricht. Kan de werkgever in redelijkheid andere, tijdelijke, werkzaamheden opdragen en weigert de werknemer die werkzaamheden uit te voeren, dan heeft de werknemer in lijn met de uitspraak van de kantonrechter van de rechtbank Rotterdam geen recht op loondoorbetaling.

 

Heeft u naar aanleiding van het voorgaande vragen? Neem contact met ons op!