Diefstal op de werkvloer door werknemers komt helaas regelmatig voor, vaak met ontslag op staande voet tot gevolg. De vraag is of de gevolgen van ontslag op staande voet in verhouding staan tot diefstal van goederen met een geringe waarde, ook wel ‘bagateldelicten’ genoemd. In onderhavig artikel zal ik op deze vraag ingaan.
Ontslag op staande voet
Een werkgever en werknemer zijn op grond van artikel 7:677 lid 1 Burgerlijk Wetboek (BW) ieder bevoegd de arbeidsovereenkomst op te zeggen wegens dringende redenen, onder onverwijlde mededeling van die reden aan de wederpartij. Voor de werkgever worden als dringende redenen beschouwd zodanige daden, eigenschappen of gedragingen van de werknemer, die ten gevolge hebben dat van de werkgever redelijkerwijze niet gevergd kan worden de arbeidsovereenkomst te laten voortduren. Op grond van artikel 7:678 lid 2 onder d BW worden dringende redenen voor de werkgever aanwezig geacht indien de werknemer zich schuldig heeft gemaakt aan diefstal, verduistering, bedrog of andere misdrijven, waardoor het vertrouwen van de werkgever geschaad is.
Ontslag op staande voet heeft ingrijpende gevolgen voor de werknemer. De arbeidsovereenkomst wordt per direct beëindigd, de werknemer heeft geen recht op loondoorbetaling en heeft in beginsel geen recht om aanspraak te maken op een WW-uitkering. Daarnaast geldt dat bij een geldig ontslag op staande voet de werknemer schadeplichtig is jegens de werkgever. De werknemer loopt bij een geldig ontslag het risico aan de werkgever een schadevergoeding te moeten betalen, alhoewel in de praktijk het zelden voorkomt tot een veroordeling tot schadevergoeding aan de werknemer.
Dringende reden voor ontslag?
Zoals in de inleiding al aangegeven is het de vraag of de ingrijpende gevolgen van ontslag op staande voet in verhouding staan tot de diefstal van goederen met geringe waarde. In de jurisprudentie lijkt onderscheid te worden gemaakt in twee benaderingen in het geval van bagateldelicten.
Allereerst is er de minder strenge benadering. In jurisprudentie in deze zaken wordt veel waarde gehecht aan de persoonlijke gevolgen voor de werknemer in het geval van ontslag op staande voet. Indien de gevolgen van het ontslag onevenredig groot worden geacht door de rechter, dan zal de rechter het ontslag op staande voet vernietigen.
Daartegenover staat de strenge benadering. Deze benadering heeft als uitgangspunt ‘diefstal is diefstal’. In deze gevallen wordt veel waarde gehecht aan het feit dat de werknemer niet geheel te vertrouwen is. In veel zaken waar de strenge leer door de rechter wordt toegepast, hanteerden de werkgevers een strikt beleid ten aanzien van diefstal op de werkvloer. De rechtbank Rotterdam heeft onlangs nog op 29 april 2016 (ECLI:NL:RBROT:2016:3327) geoordeeld dat ontslag op staande voet wegens diefstal van enkele pakken koffie en zakken borrelnootjes gerechtvaardigd was. Ook de diefstal/verduistering van slechts 50 eurocent is door de rechtbank Amsterdam op 19 december 2014 (ECLI:NL:RBAMS:2014:8731) aangemerkt als dringende reden voor ontslag op staande voet. De Hoge Raad heeft daarnaast in het arrest van 20 april 2012 (ECLI:NL:HR:2012:BV9532) overwogen dat bij de vraag of ontslag op staande voet rechtmatig is, de persoonlijke omstandigheden van de werknemer moeten worden betrokken, zoals zijn leeftijd en de gevolgen van het ontslag. Maar ook als de gevolgen ingrijpend zijn voor de werknemer, kan een afweging van de persoonlijke omstandigheden tegen de aard en ernst van de dringende reden tot de slotsom leiden dat ontslag op staande voet. gerechtvaardigd is. In onderhavige zaak komt de Hoge Raad tot oordeel dat de werkgever tot ontslag op staande voet over heeft kunnen gaan, omdat binnen het bedrijf strikte huisregels ten aanzien van diefstal gelden, de werkgever reden had om deze regels te handhaven en omdat de werknemer op de hoogte was van het bedrijfsbeleid. De gevolgen die het ontslag voor werknemer had, konden niet afdoen aan de gerechtvaardigdheid van het ontslag.
Conclusie
Het is afhankelijk van de omstandigheden van het geval en of de rechter de strenge of minder strenge benadering zal toepassen bij een ontslag op staande voet wegens diefstal. Het is werkgevers in ieder geval aan te raden om een strikt beleid te hanteren wanneer het gaat om diefstal op de werkvloer. Dit beleid dient vervolgens ook bij de werknemers bekend te zijn. Is dit het geval, dan zal de diefstal veelal een dringende reden opleveren dat ontslag op staande voet rechtvaardigt.
AVC Advocaten, mr. Ilse Roseboom.
Heeft u nog vragen over ontslag op staande voet? Wij staan u graag te woord.