Arbeidsovereenkomst

Arbeidsovereenkomst

In de wet is een arbeidsovereenkomst gedefinieerd als ‘de overeenkomst waarbij de ene partij, de werknemer, zich verbindt in dienst van de andere partij, de werkgever, tegen loon gedurende zekere tijd arbeid te verrichten.’ In deze definitie zijn naast de partijen werknemer en werkgever vier elementen terug te vinden:

  • Arbeid;
  • Loon;
  • Gedurende zekere tijd;
  • Gezagsverhouding/in dienst.

Arbeid

Een werknemer is op grond van zijn arbeidsovereenkomst verplicht arbeid te verrichten voor de werkgever. Arbeid kan zowel van geestelijke als lichamelijke aard zijn en kan feitelijk bestaan uit iedere willekeurige bezigheid.

Loon

De werknemer ontvangt als tegenprestatie voor de verrichte arbeid loon. Loon kan op verschillende manieren worden ‘betaald’ aan de werknemer. Zo kan loon worden uitgekeerd in:

  • Geld;
  • Zaken geschikt voor persoonlijk gebruik, met uitzondering van alcoholhoudende drank en andere voor de gezondheid schadelijke genotmiddelen;
  • Het gebruik van een woning;
  • Diensten, voorzieningen en werkzaamheden door of voor rekening van de werkgever zoals kinderopvang voor de kinderen van een werknemer;
  • Effecten en dergelijke als bijvoorbeeld bedrijfsaandelen.

Gedurende zeker tijd

Dit onderdeel van de definitie van een arbeidsovereenkomst is het minst van belang en kent nauwelijks zelfstandige betekenis. Het is vooral van belang om onderscheid te maken met het uitvoeren van enkele diensten op basis van een overeenkomst van opdracht waarbij de overeenkomst veelal eindigt na het afronden van de overeengekomen opdracht.

Gezagsverhouding/in dienst

De overeengekomen arbeid dient de werknemer te verrichten in dienst van de werkgever. Kort gezegd komt dit element erop neer dat er sprake moet zijn van een gezagsverhouding tussen de werkgever en de werknemer. De werknemer heeft in beginsel de instructies van de werkgever op te volgen. De werkgever heeft de zeggenschap over de te verrichten arbeid. De gezagsverhouding in een arbeidsrelatie is een belangrijk kenmerkend verschil met de overeenkomst van opdracht waarbij tussen de opdrachtgever en de opdrachtnemer juist geen sprake is van een gezagsverhouding.

Inhoud arbeidsovereenkomst

Veelal wordt een arbeidsovereenkomst schriftelijk aangegaan. Voor een arbeidsovereenkomst geldt echter geen schriftelijkheidsvereiste, behoudens voor een aantal bijzondere bedingen. In de arbeidsovereenkomst zijn onder meer de afspraken vastgelegd omtrent de omvang van het dienstverband van de werknemer, de hoogte en de vorm van het loon, de plaats waar de arbeid wordt verricht, het aantal vakantiedagen waar de werknemer recht op heeft en wat te doen bij ziekte of arbeidsongeschiktheid. Daarnaast kunnen er bijzondere bedingen in de arbeidsovereenkomst zijn opgenomen als een boete-, proeftijd-, concurrentie- en relatiebeding (lees hier meer over de de bijzondere bedingen).

Collectieve arbeidsovereenkomst

In de schriftelijke arbeidsovereenkomst kan afgeweken worden van het (semi-dwingende) arbeidsrecht, bijvoorbeeld in een collectieve arbeidsovereenkomst (cao). Een cao is een schriftelijke arbeidsovereenkomst voor een bedrijfstak of onderneming en aangegaan door verschillende werkgever organisaties (vakgroepen en brancheverenigingen) en werknemer organisaties (vakbonden).

Een cao is niet altijd van toepassing op de arbeidsrelatie tussen de werkgever en werknemer. In beginsel geldt een cao enkel voor leden van de werkgevers- en werknemersorganisaties. Een cao kan echter ook van toepassing zijn wanneer de werkgever lid is van een werkgeversorganisatie die partij is bij de cao, maar de werknemer niet. In dat geval wordt de cao van toepassing verklaard door een bepaling in de arbeidsovereenkomst.

Een cao kan ook algemeen verbindend worden verklaard door de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Wanneer sprake is van een algemeen verbindend verklaarde cao, geldt de cao voor de gehele branche of bedrijfstak.

Beëindiging van de arbeidsovereenkomst

Het beëindigen van een arbeidsovereenkomst kan geschieden op verschillende manieren zoals met wederzijds goedvinden (vaststellingsovereenkomst), eenzijdige opzegging, ontbinding door de kantonrechter, het aflopen van de contractdatum, etc. Elke manier heeft zijn eigen procedure en voorschriften. Lees hier meer over het beëindigen van de arbeidsovereenkomst.

Hebt u naar aanleiding van het voorgaande vragen? Neem contact met ons op. De advocaten en juristen van AVC Advocaten staan u graag te woord.